Vedran Lekić, svjetski prepoznati ekspert seizmologije i profesor pri Univerzitetu Maryland u College Parku (Sjedinjene Američke Države) iz BiH dobitnik je velike i prestižne naučne nagrade – Newcomb Cleveland Award za otkrića.
Newcomb Cleveland nagrada Američkog udruženja za unapređenje nauke (AAAS) se svake godine dodijeljuje autoru(ima) izvanrednih naučnih radova objavljenih u sekcijama Research Articles ili Reports.
Kako je objavio nagrađivani inžinjer, inovator, profesor na poznatom Univerzitetu La Trobe i osnivač “BH Futures Foundation” Edhem Čustović nagrada je osnovana davne 1923. godine i pored prestiža, dobitinik/ci dobijaju 25,000 američkih dolara.
“Prof. Lekić je zajedno sa kolegama prvi napravio nevjerovatno otkriće. On je rođeni Sarajlija koji je pohađao najbolje univerzitete poput MIT, Harvard i Berkeley”, napisao je Čustović.
Evo šta je navedeno u obrazloženju nagrade:
Interdisciplinarni tim koji uključuje seizmologe, geohemičare i geofizičare dobitnici su nagrade AAAS Newcomb Cleveland za 2023. za studiju koja je koristila seizmičku detekciju kako bi saznala više o jezgru Marsa.
AAAS Newcomb Cleveland nagrada, podržana od strane The Fodor Family Trust, osnovana je 1923. godine i dodjeljuje se svake godine autoru ili autorima izvanrednog rada objavljenog u sekcijama Research Articles ili Reports Science. Dobitnici nagrade, najstariji u AAAS-u, kolektivno primaju 25.000 dolara.
“Seizmička detekcija jezgra Marsa”, autora korespondenta Simona C. Stählera i 41 drugog istraživača, objavljen je u Scienceu 23. jula 2021.
Sposobnost otkrivanja, mjerenja i snimanja “marsovskih potresa” putem Mars InSight landera ne samo da nudi tačnu sliku Marsove seizmičke aktivnosti, već su takvi podaci također omogućili istraživačima da vizualiziraju jezgro Marsa po prvi put ikada. Tim koji je osvojio nagradu koristio je jedan seizmometar na planeti udaljenoj 50 miliona milja kako bi suzio veličinu jezgra Marsa (na većem kraju prethodnih procjena), potvrdio da je tečno i sugerirao njegov hemijski sastav željezo-nikl.
Kao što je jedan recenzent primetio, „Bukvalno svaka studija o temama zemaljsko-planetarne nauke će znati za to i referencirati ga, jer otkriće fluidnog planetarnog jezgra utiče na bukvalno sve njegovo uočljivo ponašanje i čini prekretnicu u planetarnoj evoluciji, a time i ovaj će rad imati posljedice za sve te domenske nauke, ali i mnogo šire u proučavanju Sunčevog sistema i ekstrasolarnih planeta.”
